روسیه و دریای خزر: قدرت‌نمایی یا رقابت برای نفوذ؟ ,

موضوع این کتاب دریای خزر و جایگاه روسیه به عنوان قدرتی نظامی بوده که دو مسأله قدرت نمایی این کشور و رقابت آن برای نفوذ در منطقه مورد واکاوی قرار می‌گیرد. نویسنده با اشاره به اهمیت دریای خزر از حیث منابع مختلف، ذخایر غنی نفت و گاز این دریا را مورد توجه قرار داده و فعالیت های صنعتی و تجاری مرتبط با حوزه انرژی به ویژه احداث خطوط لوله و انتقال منابع هیدروکربن به خارج از منطقه را به عنوان موضوع مهم تعیین کننده سوگیری های امنیتی ـ نظامی در دریای خزر مطرح می‌کند. همچنین از سوی دیگر اعلام می‌کند که وجود سایر منابع زیستی از جمله خاویار نیز در این دریا به عاملی حائز اهمیت تبدیل شده است. به باور نویسنده، مجموعه این عوامل باعث می‌شود که روسیه، ایالات متحده و سایر قدرت های بزرگ به این منطقه توجه بیشتری داشته باشند و بنابراین مسکو به عنوان قدرت سنتی در این گوشه از جهان، به دنبال موازنه مداخله فزاینده سایر بازیگران در منطقه باشد.
مشکلات رقابت در حوزه انرژی میان کشورهای حاشیه دریای خزر، نظر به مطرح شدن بحث رژیم حقوقی نامشخص حاکم بر این دریا بغرنج تر می‌شود و در حالی که هر یک از کشورها در تلاش برای به حداکثر رساندن عواید صادراتی خود از استخراج و انتقال منابع نفت و گاز هستند، محدوده های مورد اختلاف در بستر و زیربستر دریای خزر به عاملی برای تنش و اختلاف تبدیل شده است.
با عنایت به این امر، نویسنده به تلاش مسکو برای کاهش نفوذ رقبای خود در منطقه ای می‌پردازد که از نگاه مسکو منطقه منافع ویژه آن است. روسیه به منظور تحقق این امر، بر تنها واحد موجود نیروی دریایی خود در این محدوده یعنی ناوتیپ دریای خزر تمرکز می‌کند. در واقع، بخش اعظم مطالب این کتاب به معرفی این ناوتیپ و بررسی ابعاد گوناگون قابلیت ها و تحولات نوسازی و تجهیز آن اختصاص دارد و در کنار آن هر یک از نیروهای دریایی کشورهای ساحلی خزر نیز معرفی می‌شوند.
اهداف اصلی این کتاب، ارزیابی تصورات روس ها از تهدید و امنیت در منطقه خزر و برآورد پیامدها برای سایر بازیگران است. اثر حاضر در صدد آن است تا محرک های رقابت فزاینده برای نفوذ را تجزیه و تحلیل کند و ضمن تمرکز بر تحولات بخش انرژی، پیامدهای تحکیم سلطه فدراسیون روسیه به منظور حفظ امنیت و ثبات در منطقه را تخمین بزند.

این اثر هم زمان با تلاش مسکو برای موازنه دخالت فزاینده آمریکا در چیزی که از نظر مسکو منطقه منافع ویژه روسیه است، به ارزیابی سیاستگذاری روسیه در زمینه منطقه دریای خزر پرداخته و بر گسترش اخیر ناوتیپ دریایی خزر و علت آن تمرکز میکند. مسکو به دنبال موازنه مداخله فزاینده سایر بازیگران در منطقه بوده که به گسترش تنش میان روسیه و همسایگان جنوبی آن منجر شده است. اهداف اصلی این پژوهش، ارزیابی تصورات روسها از تهدید و امنیت در منطقه خزر و برآورد پیامدها برای سایر بازیگران است. این اثر به تجزیه و تحلیل محرکهای رقابت فزاینده برای نفوذ میپردازد، بر تحولات بخش انرژی تمرکز میکند و پیامدهای تحکیم سلطه روسیه برای امنیت و ثبات در منطقه را تخمین میزند.

- پیشگفتار
- خلاصه
- روسیه و دریای خزر: قدرتنمایی یا رقابت برای نفوذ؟
    دریای خزر و اهمیت آن
- منابع خزر
    ذخایر نفت و گاز
    خطوط لوله
    همکاری برای خاویار؟
- وضعیت حقوقی نامشخص خزر
- خزر و امنیت روسیه
    ناوتیپ خزر
- سایر نیروهای دریایی خزر
    قزاقستان
    آذربایجان
    ترکمنستان
    ایران
- رقابت یا همکاری؟
- نتیجهگیریها و پیشنهادات
- یادداشت ها
- منابع

شناسنامه کتاب در سازمان اسناد کتابخانه ملی ایران
معرفی کتاب در سایت مؤسسه مطالعات راهبردی

معرفی کتاب در سایت آمازون

خرید نسخه الکترونیک کتاب از فیدیبو

دانلود کنید