جنگ دوم لبنان: چشم اندازهای راهبردی ,

این اثر در 132 صفحه ترجمه بخش اول مجموعه ای شامل شانزده مقاله به قلم اعضای بخش تحقیقاتی مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل در سال 2007 است. کتاب حاضر جنگ دوم لبنان و مسائل مربوط به آن را با هدف ایجاد مبنایی برای بحث در آینده درباره فرآیندهای در حال شکل گیری در اسرائیل و منطقه بررسی می‌کند و همچنین نقش اسرائیل را در این فرآیندهای جدید در دو محور داخلی و سپس منطقه ای و بین المللی مورد توجه قرار می‌دهد. در این اثر ابعاد داخلی جنگ در اسرائیل مورد بررسی قرار می‌گیرد که شامل هشت مقاله در سه دسته است که دسته اول ابعاد راهبردی به وجود آورنده جنگ، دسته دوم جنبه های نظامی جنگ و دسته سوم نیز عبارت است از نقش محوری پشت جبهه اسرائیل در زمان جنگ.

در این کتاب، شلومو بروم بر روی عدم تناسب میان اهداف نیروهای اسرائیلی و واقعیت ها و محدودیت های پیش روی‌ آنها در و رویارویی با چریک های حزب الله لبنان تمرکز می‌کند. گیورا ایلاند مقوله تصمیم گیری در سطوح بالای سیاسی از جمله نخست وزیری و مشکلات پیش روی آن در اسرائیل که بر روند جنگ دوم لبنان آثار غیر قابل کتمانی گذاشت را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. یائیر اورون به مقوله بازدارندگی اسرائیل علیه انواع بازیگران دولتی و غیر دولتی در خاورمیانه و بررسی معادله بازدارندگی اسرائیل در مقابل حزب الله، سوریه و همچنین فلسطینی ها می‌پردازد. گیورا رام به اهمیت شفافیت در سطح فرماندهی، بی بصیرتی نظامی در برابر راکت ها، عملکرد نگران کننده نیروی زمینی و اهمیت تعیین نقطه پایان برای جنگ از همان ابتدا اشاره می‌کند. گابریل سیبونی پس از بررسی عملکرد حزب الله و نیروهای نظامی اسرائیل در رابطه با مفهوم ساختار سازمانی و کارکردی نیروهای دفاعی اسرائیل توضیح می‌دهد. آهارون زیوی فارکش به مقوله اطلاعات نظامی و پیشنهاد اقداماتی در زمینه ارتقای عملکرد آن می‌پردازد. یهودا بن مئیر بر روی افکار عمومی اسرائیل در زمان جنگ تمرکز کرده و نظرات‌ آنها را درباره مسائل گوناگون و عملکرد مسئولین ارزیابی می‌کند. مئیر الران نیز پشت جبهه اسرائیل و مقاومت آن را در برابر فشار حملات حزب الله بررسی می‌کند.

جنگ دوم لبنان مبین نوعی مواجهه نظامی است که با بسیاری از برخوردهای دیگری که اسرائیل پس از تأسیس خود داشته تفاوت دارد. این مواجهه از نوع جنگ های نامتقارن است که گروه های رقیب در آن دارای تفاوت و توانمندی های نامتوازنی می‌باشند. در جنگ 2006 لبنان، اسرائیل که [ادعا می‌کند] کشور مستقلی بوده و از ارتش قدرتمند و سازمان یافته ای بهره می‌برد با حزب الله سازمانی غیر دولتی بوده روبرو شد که در کشوری فعالیت می‌کند که در کنترل یک گروه چریکی به نسبت کوچک نیز ناموفق است. این گروه بی توجه به اندازه خود قادر به نشان دادن توانایی های نظامی قابل توجهی شد و برای این نوع از مقابله به خوبی اقدام کرد. حزب الله برای اسرائیل چالشی جدی به وجود آورد که نتیجه سال ها آماده سازی دقیق و پشتیبانی نزدیک ایرانی ها بود و باعث به وجود آمدن بستری راهبردی شد که توانایی های آن را در برابر رقیب قدرتمندتر خود افزایش داده و ضعف های آن را جبران کرد.

اگرچه در این نوع از مواجهات مشخص نمودن قطعی طرف پیروز یا پیروزی مشکل است، اما روشن است که به دلیل انتظارات موجود، تصور غالب در اسرائیل، جهان عرب و جامعه جهانی مبنی بر آن بوده که حزب الله قادر به کسب امتیازات برجسته و دستاوردهای ملموسی شد و در مقابل، اسرائیل ضربه خورد و از این نبرد ناامید بازگشت. جنگ میان اسرائیل و حزب الله فراتر از آثار نظامی خود، سلسله فرآیندهایی راهبردی را بازتاب داد که برای درک تصویری کلی از منطقه لازم است. یعنی افزایش قدرت افراط گرایی اسلامی و تبدیل تدریجی آن به قدرتی فعال و ضد وضع موجود، تضعیف کشورهای عرب، رشد بازیگران غیر دولتی که از نقاط ضعف نظام های دولتی سوء استفاده می‌کنند و در نهایت، مشکلات پیش روی جامعه جهانی به رهبری ایالات متحده در مواجهه با این فرآیندها.

جنگ دوم لبنان در جامعه اسرائیل به مثابه حادثه ای بود که ابعادی بحرانی داشت و هنوز هم جنگ، موضوع بسیاری از مباحث عمومی است. پرسش های اساسی حول موضوعاتی از این قبیل است: ضعف تصمیم گیری های سطوح عالی که در جنگ به نمایش درآمده بود، ارتباطات میان بخش های نظامی و غیر نظامی، نقش ارتش اسرائیل در جامعه، تبدیل پشت جبهه به میدان نبرد و همچنین ارتباط نزدیک اسرائیل با فرآیندهای منطقه ای. قرار است روند مدیریت جنگ اسرائیل در هر دو سطح نظامی و سیاسی توسط گزارش نهایی کمیسیون تحقیق وینوگراد که توسط دولت تأسیس شده و مأموریت دارد بر روی منازعه 2006 تحقیق کند به طور قطعی بررسی شود. کمیسیون قصد دارد گزارش نهایی خود را تا پایان سال 2007 ارائه دهد [در 30 ژانویه 2008 منتشر شد م.] که البته یافته هایی که تا همین جا نیز در گزارش موقتی کمیسیون در [30] آوریل [2007] انتشار یافته، ابعاد مختلف رفتار اسرائیل را زیر سؤال می‌برد. این چشم انداز در برخی از کتاب های نوشته شده در ارتباط با جنگ به چشم می‌خورد.

«جنگ دوم لبنان؛ چشم اندازهای راهبردی» ابعاد مختلف مواجهه ای را بررسی می‌کند که توسط اسرائیل در پاسخ به اقدام تحریک آمیز حزب الله از 12 ژوئیه 2006 آغاز شد. جنگ در زمان خود با پوشش بی سابقه رسانه ای روبرو شد زیرا رسانه ها اینک در حال گرفتن نقشی راهبردی در جنگ های مدرن هستند. اما مجموعه مقالات حاضر دیدگاه دیگری را پذیرفته و در صدد ارائه بازبینی راهبردی از جنگ است. این اثر قصد دارد درباره جنگ دیدگاهی تحلیلی و مفهومی ارائه دهد تا بر اساس آن بتوان در سطح ملی نتایج مناسبی گرفت. مقالات تألیف شده به بررسی ابعاد مختلف جنگ از جمله پیشینه، مفاهیم و درس هایی که باید از آن گرفته شود می‌پردازد. این مقالات داستان واقعی جنگ را توضیح نمی‌دهد. بلکه تلاشی آکادمیک در جهت ارائه توضیح درباره علل و نیروهای بانی این برخورد شدید، آن هم با تمرکز دقیقی بر چشم اندازهای راهبردی آن است. به ویژه برخی از مقالات منتشر شده در این اثر، نتایجی گرفته و چشم اندازهایی ترسیم می‌کند که در برخی موارد به طور کامل با فرضیه های مشترک درباره ابعاد گوناگون جنگ همخوانی ندارد.

بخش اول این مجموعه چشم اندازهای داخلی اسرائیل را مورد بررسی قرار داده و شامل سه دسته مقاله است: دسته اول ابعاد راهبردی به وجود آورنده جنگ را بررسی می‌کند. شلومو بروم جنگ را به مثابه مدلی از مواجهه محدود با یک بازیگر غیر دولتی در نظر می‌گیرد که در یک کشور ناتوان فعالیت می‌کند و مشکلات تعیین ـ و رسیدن به ـ اهداف سیاسی و نظامی در قبال چنین رویارویی هایی را مورد توجه قرار می‌دهد. گیورا ایلاند در مقاله بعد به مجموعه تصمیم گیری در اسرائیل نگاهی انداخته و اظهار می‌دارد که چگونه روابط ناقص نظامی ـ غیر نظامی و انحرافات در پویایی بخش های داخلی منجر به ناتوانی های رخ داده در جنگ شد. سپس یائیر اورون تحلیل عمیقی درباره آثار جنگ بر بازدارندگی اسرائیل ارائه داده و نتیجه ای غیر معمول می‌گیرد که با گرایشات متداول در ارزیابی هایی سنتی مختصر و عجولانه از نبردی نظامی که اسرائیل وارد آن شد تفاوت دارد.

دسته دوم مقالات درباره جنبه های نظامی جنگ از دیدگاه اسرائیل است. گیورا رام به بررسی برخی از روش های عملیاتی عمده در اسرائیل پرداخته که بر چگونگی آغاز جنگ تأثیر گذاشته و سهم آنان را در دستاوردها و شکست های جنگ تعیین می‌کند. بحث اصلی وی این است که جنگ دو هماورد را نشان داد که راهبرد رقابت آمیز آن دو در طول نبرد تغییر نکرد. گابریل سیبونی در مقاله خود بر فضایی تمرکز می‌کند که در زمان جنگ به هدف اصلی انتقاد تبدیل شده بود یعنی نیروهای زمینی ارتش اسرائیل و عملکرد‌ آنها علیه حزب الله. سپس آهارون زیوی فارکش در سطوح راهبردی و تاکتیکی [رزمی] به نقش اطلاعات اسرائیل در طول جنگ پرداخته و می‌گوید در سطح اول دستاوردهای قابل توجهی وجود داشته که با کمبودهای سطح بعدی اختلاف دارد.

پشت جبهه اسرائیل در این جنگ نقشی محوری ایفاء نمود و سومین دسته از مقالات بخش اول به این امر مربوط می‌شود. یهودا بن مِئیر به افکار عمومی در زمان جنگ پرداخته و اثر آن را بر پیشرفت جنگ و رفتار آن پس از جنگ نشان می‌دهد. مِئیر الران پشت جبهه را مورد بررسی قرار داده که هدف اصلی حزب الله به حساب می‌آمد و با توجه به نیرومندی جامعه اسرائیلی و همچنین عملکرد سامانه های دفاعی پشت جبهه نتیجه گیری می‌کند.

اکثر مقالات موجود در این مجموعه توسط اعضای بخش تحقیقاتی مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل به نگارش درآمده و مابقی توسط اساتید برجسته دانشگاهی نوشته شده است. مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل با هدف مشارکت در مباحث عمومی موجود در اسرائیل به طور عملی و نظری بر روی مسائل راهبردی تحقیق می‌کند و برای سیاستمداران پیشنهاداتی فراهم می‌آورد. بنابراین این آثار به شکلی قابل پیش بینی، ماهیت مشابهی دارند. یعنی تحلیل های مربوط به موضوعات راهبردی جنگ را با نوعی از بینش ترکیب می‌کنند که قادر به ایجاد مبنایی برای بحث و تفکر در آینده درباره فرآیندهای در حال شکل گیری در اسرائیل و منطقه و نقش اسرائیل در این فرآیندهای جدید است. این ایده بر اساس این فرضیه بنا شده که همان طور که در جنگ دوم لبنان دیده شد و همچنین در آینده نیز مشاهده خواهد شد، اسرائیل و سیاست ها آن، در تعیین مرزها، طراحی و شکل دهی به نقشه منطقه، نقش مهمی خواهد داشت.

- مقدمه        

- اهداف سیاسی و نظامی در جنگی محدود علیه سازمانی چریکی    
    مبارزه با سازمانی چریکی    
    تعیین اهداف    
    نیاز به مداخله سیاسی    
    یادداشت ها و ارجاعات    

- فرآیند تصمیم گیری در اسرائیل    
    مقدمه    
    یافتن مشکل    
    بایسته ها    
    آن چه باید انجام شود    
    ارجاعات    

- بازدارندگی و محدودیت های آن    
    معنای بازدارندگی    
    بازدارندگی اسرائیل علیه بازیگران دولتی و غیر دولتی    
    معادله بازدارندگی اسرائیل ـ حزب الله    
    موازنه بازدارندگی جدید اسرائیل ـ حزب الله    
    بازدارندگی علیه سوریه    
    ملاحظات بازدارندگی وابسته؛ فلسطینی ها و فراتر از‌ آنها    
    یادداشت ها و ارجاعات    

- آزمایش راهبردهای رقیب؛ دو کشتی در حال عبور در شب    
    جنگ و اهداف آن    
    حقایق و آمار مربوط به دشمن    
    حقایق و آمار مربوط به ارتش اسرائیل    
    بررسی راهبردهای دشمنان    
    نتیجه گیری    

- نبرد نظامی در لبنان    
    مقدمه    
    عملکرد نیروهای حزب الله    
    عملکرد ارتش اسرائیل    
    استفاده از قدرت هوایی    
    فرماندهی منطقه عملیاتی عمیق    
    پشتیبانی نیروی هوایی از عملیات های فرماندهی شمالی    
    عملکرد نیروهای زمینی    
    عملکرد نیروهای ویژه    
    مفهوم ساختار عملیاتی ارتش اسرائیل    
    درک این مفهوم در جنگ لبنان    
    نتیجه گیری    

- اطلاعات در جنگ؛ مشاهدات و بینش ها    
    ویژگی های حزب الله    
    ارزیابی اطلاعات پیش از جنگ    
    بینش نسبت به اطلاعات    
    نتیجه گیری    

- افکار عمومی اسرائیل و جنگ دوم لبنان    
    ارجاعات    

- دفاع غیر عامل در جنگ دوم لبنان    
    مقدمه    
    تاب آوری پشت جبهه اسرائیل    
    آماده سازی پشت جبهه    
    نتیجه گیری    
    یادداشت ها    

شناسنامه کتاب در سازمان اسناد کتابخانه ملی ایران

خرید نسخه الکترونیک کتاب از فیدیبو

دانلود کنید