تاریخ هنر: نقاشی از جیوتو تا زمان حاضر ,

این کتاب به صورت دائرة المعارف نقاشان سبک ها و دوره های مختلف هنر نقاشی، به طور مشترک توسط دو ناشر انگلیسی آرکتوروس و فولشام منتشر شده است. در این اثر در قالب هشت فصل به دسته بندی نقاشان بزرگ و تأثیرگذار در تاریخ هنر از اواخر دوران گوتیک و آغاز رنسانس تا زمان معاصر پرداخته می‌شود. شیوه کار نویسنده اثر حاضر به گونه ای است که با معرفی بیش از 200 نقاش برجسته، کتاب را به فرهنگی کوچک برای شناخت نقاشان بزرگ و آشنایی با برخی آثار ایشان تبدیل می‌کند.

کتاب با معرفی جیوتو آغاز شده و با عبور از طیف به نسبت مختصری از نقاشان ایتالیایی عصر رنسانس، اطلاعاتی کلی درباره نقاشی و نقاشان این دوره ارائه می‌دهد و سپس به هنر نقاشی در اروپای شمالی در همان دوران رنسانس توجه شده و با معرفی هنرمندان بزرگ آن تعدادی از آثار ایشان به نمایش درمی آید. در ادامه بر روی عصر باروک و هنرمندان شاخص این سبک نقاشی تمرکز شده و پس از آن به دوره به نسبت کوتاه اما باشکوه روکوکو در اروپا پرداخته می‌شود و نقاشانی که در این حوزه قعالیت داشتند موضوع بحث خواهند بود. در فصل بعد به موازات وقوع انقلاب ها و هیجانات اجتماعی به نقاشانی توجه می‌شود که در این عصر زیسته اند و این امر تا ابتدای قرن بیستم میلادی ادامه پیدا می‌کند. پس از آن سبک امپرسیونیسم و متعاقب آن پسا امپرسیونیسم به عنوان مبحثی دیگر انتخاب شده و طیف به نسبت گسترده ای از نقاشان فعال در این حوزه معرفی می‌شوند. پس از آن در فصل بعدی ورود مدرنیسم به هنر نقاشی و ظهور سبک های جدید متعدد را شاهد خواهیم بود و در انتها به نقاشی در زمان معاصر و جدیدترین تحولات رخ داده در این زمینه توجه می‌شود. تاریخچه ای کوتاه از تکنیک های موجود در نقاشی پایان بخش این مجموعه خواهد بود.

نقاشی دنیای خاصی دارد و هر کس که به طور عمیق وارد این حوزه شود متوجه گیرایی آن خواهد شد. این هنر از هزاران سال قبل که بشر برای اولین بار به منظور انعکاس ملموس تر احساسات، اعتقادات و خواسته های روزمره و یا مذهبی خود با صور ابتدایی تر ابزارها و شیوه ها به ترسیم تصاویر پرداخت تا قرون اخیر که در آن شاهد رشد گسترده سبک ها و نگرش های مختلف در این حوزه بوده ایم دچار فراز و فرودهای بسیاری شده است. جالب این جاست که گاهی نقاشی آن قدر اهمیت می‌یابد که در این میان هنرمند خالق، یعنی عاملی که در مقایسه با خود اثر باید از اهمیت بیشتری برخوردار باشد کمتر مورد توجه قرار گرفته و آثار مکتوبی که به بررسی نقاشی و ارائه تاریخ آن می‌پردازند بیش از آن که بر جایگاه و نقش هنرمند در نقاشی تأکید داشته باشند به سیر تحولات رخ داده در جریان خطی سبک های نقاشی با محوریت آثار هنری توجه می‌کنند.

در مقایسه ای ارزشی میان هنرمند خالق و اثر خلق شده شاید هر کس بسته به علاقه و دیدگاه خود جانب یک طرف را گرفته و به آن برتری دهد. اگرچه به نظر می‌رسد اثر خلق شده نمونه ای از دریای بی کران توان و ذوق هنری نقاش است و نقش هنرمند بیش از خود اثر در سیر تاریخ هنر نقاشی تأثیرگذار بوده و خواهد بود اما با مطالعه کتاب های تاریخ هنر بیشتر متوجه جریان حاکم مبتنی بر نقش اثر هنری در تحولات موجود می‌باشیم و به نظر می‌رسد جای مطالعات در ارتباط با نقش و جایگاه تاریخی خاص هر هنرمند و سبک مخصوص وی در این مسیر نیازمند توجه بیشتری است.

شاید دلیل مسأله مذکور در این جا به طور استثناء در تفاوت ماهیت زیستی این دو عنصر یعنی نقاش و نقاشی باشد. هنرمند می‌میرد و تنها نقاشی از او به یادگار می‌ماند. انسان فانی که علی رغم برخورداری از قدرت وصف ناپذیر دست که رقص زیبای آن با قلم مو و رنگ ها در بستر بوم شگفتی ها می‌آفریند به تاریخ می‌پیوندد و آیندگان با بررسی و مشاهده آثاری که از خود به جا گذاشته به ارزیابی او و میراثش می‌پردازند. از این روست که اثر هنری به سبب ماندگاری در گستره تاریخ در مقایسه با نقاش از اهمیت بیشتری برخوردار شده و مردانی که آثار زیادی را به عرصه هنر تقدیم داشته اند به گوشه ای از خاطره تاریخ هنر رفته و درخشش هنر خود را به نظاره می‌نشینند. این افراد را عشقی سرشار می‌باید تا جسم و جان را فدای هنر کرده و چون میکلانژ با چهار سال تلاش بی وقفه و نقاشی بر روی پشت خود در شرایطی سخت بر روی سقف عبادتگاه سیستین در کلیسای سن پیتر واقع در واتیکان، تا آخر عمر درد دائمی کمر را پذیرا باشند. پاداش او مفتخر شدن به لقب میکلانژ الهی بود و تا آخر عمر نیز مانند بسیاری از همتایان خود تنها زیست و در اتاق ها و تالارها با رنگ ها، خطوط و سنگ ها معاشقه کرد و آن چنان که به زیبایی گفته اند به سان هنرمندی ناجی به آزاد کردن انسان ها از زندان سنگی خود پرداخت. همچنین از آوارگی های مستمر رقیب بزرگ او داوینچی نابغه نیز نمی‌توان گذشت که اعطای لقب نقاش بی تردید اجحافی بزرگ در حق او و استعداد بی نظیرش خواهد بود که بسیار دورتر از زادگاه خود در فرانسه جان سپرد و پس از مرگ نیز در قبر به آرامش نرسید و استخوان هایش چند بار جابجا شد.

شاهکارهای هنری همواره تجلیل می‌شوند و لازم است هنرمند آفریننده ای که قادر به خلق چندین شاهکار و صدها اثر بزرگ بوده نیز به همین اندازه مورد توجه و قدردانی قرار گیرد. آثار ون گوگ و رامبرانت در گالری ها و حراجی های بزرگ هنری با قیمت های میلیونی و میلیاردی فروخته می‌شوند اما به این نکته توجه نمی‌شود که پدید آورندگان این آثار گران قیمت مانند ون گوگ از فرط عشق و فقر با گذاشتن شمع بر روی کلاه خود شبانه نقاشی می‌کشید و برای خرید لوازم نقاشی مجبور به نخوردن غذا و جمع کردن پول بود. کسی که در زمان خود هرگز به طور شایسته درک نشد و تنها در آینده بود که ارزشی صد چندان یافت. یا رامبرانت و زندگی تأثربارش که اگرچه اموال خود را از سر عیش و قماربازی از دست می‌دهد و همانند ون گوگ به سرنوشت دردناکی دچار می‌شود اما برای امرار معاش با وجود تنبلی یکی از چشم هایش (بنا به ادعای یک مرکز دانشگاهی آمریکایی پس از انجام بررسی بر روی تعدادی از پرتره های او) مانند هم وطن خود مجبور به کشیدن پرتره از خود در مقابل آیینه شده و گفته می‌شود هنگام مرگ چیزی جز تنپوشی مندرس و چند قلم موی کهنه نداشت و هنوز همین مرد فقیر صاحب واقعی و خالق آثار گران بهای موزه های بزرگ و مجموعه های شخصی دست ناپذیر اروپایی و آمریکایی است. اما بی عدالتی ها به این جا ختم نمی‌شود.

سخن از بی عدالتی ها و تعارضات زندگی هنرمندان دیروز و امروز نیست اما شاید بتوان با این مطالب به مخاطب انگیزه بیشتری برای مطالعه زندگی و جایگاه خاص این افراد در هنر نقاشی داد. مطالعه تاریخچه زندگی برخی از نقاشان شاخص آن چنان که در اثر حاضر دنبال می‌شود تا حدی راهگشای امر بوده و از یک طرف به تبیین موقعیت حرفه ای و جایگاه زمانی‌ آنها در جریان هنر و از طرف دیگر به ارائه شرحی هرچند مختصر از نحوه زندگی‌ آنها می‌پردازد. بنابراین با توجه به مطلب بالا کتاب حاضر به معرفی فهرست وار هنرمندان نقاش بزرگ تأثیرگذار غربی از اواخر قرون وسطی تا زمان حاضر و ارائه زندگینامه مختصری از ایشان می‌پردازد که این امر شاید اندکی قادر به تبیین بیشتر در زمینه بررسی جایگاه نقاش در پیشبرد جریان کلی نقاشی، حال به هر سمتی باشد.

شیوه کار نویسنده اثر حاضر به این صورت است که در ابتدا مقدمه ای مختصر درباره دوره زمانی مورد نظر ارائه داده و در این میان به ارائه فهرستی گاهنگارانه از حوادث مهم رخ داده در آن برهه زمانی می‌پردازد و در ادامه در یک یا دو صفحه نقاشان مطرح را معرفی نموده و یک یا دو نمونه از آثار‌ آنها را به نمایش می‌گذارد. وی با این روش قادر به ارائه مجموعه ای مفید و مختصر از نقاشان و هنرمندان فعال در سبک ها و شیوه های هنری مشخصی می‌شود که طبق گفته خود ویژگی های یکسانی داشته اند.

فصل رنسانس با معرفی جیوتو آغاز می‌شود که با آثار خود، نقاشی را وارد عرصه جدیدی از بعد و فضا کرد و سپس به دوچو، مارتینی و برادران لورنزتی یعنی نقاشان سبک تزئینی سیه نایی و بعد از آن القاء وزن و حالت دادن در کارهای مازاچو و فرا آنجلیکو توجه می‌کند. استفاده از دورنما و کوتاه نمایی توسط اوچلو، مانتنیا و دلا فرانچسکا بررسی شده و همچنین آغاز بازنمایی ادبیات و اساطیر کلاسیک یونانی ـ رومی در نقاشی توسط بوتیچلی و لیپی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در ادامه سه هنرمند برجسته رنسانس متعالی یعنی داوینچی و آثار متنوع آن، میکلانژ و نقاشی های مذهبی او و رافائل و تصاویر ظریفی که از مریم کشید معرفی شده و پس از آن مکتب ونیز و هنرمندان شاخص آن یعنی مانتنیا، دا مسینا، بلینی و جورجونه به اختصار معرفی می‌شود.

رنسانس شمالی به عنوان فصل بعدی این مجموعه با معرفی ون آیک، مبدع نقاشی رنگ روغن به مسأله طبیعت گرایی در نقاشی های او و پس از آن موضوعات مذهبی ون در ویدن، ون در گوس و گرونه والد برای نقاشی آغاز می‌شود و سپس دقت در بازنمایی توسط دورر و همچنین ورود منظره و طبیعت به عنوان موضوعی مستقل در نقاشی توسط کراناخ پدر و آلتدورفر پرداخته می‌شود. به آثار خیالی و وهم آلود بوش نگاهی اجمالی شده و ترسیم پرتره های درباری توسط هولباین پسر و هیلیارد موضوع بعدی خواهد بود. در پایان به کارهای روستا محور پیتر بروگل پدر اشاره می‌گردد.

عصر باروک و هنر تجملی و تزئینی آن در این جا با فرم های آزاد و بیانگر تیسین آغاز و در ادامه با آثاری نمایشی تینتورتو و ورونزه ادامه یافته و به فرم های کشیده پارمیجانینو و ال گرکو می‌رسد. پس از آن تأثیر نور در آثار کاراواجو و جنتیلسکی بررسی شده و به پیکرهای برهنه روبنس توجه می‌شود. سبک نئوکلاسیسیسم فرانسوی و دو نماینده آن به نام های پوسن و لورن موضوع بعدی بوده و سپس درباره توجه به خصوصیت در آثار ون دایک، هالس و آنگویی سولا و همچنین اهمیت موضوع و احساسات انسانی در کارهای ولاسکز توضیحاتی ارائه می‌شود. رامبرانت نقاش هلندی و پرتره های شخصی او نیز از قلم نیفتاده و با گذری اجمالی از آثار طبیعت بی جان هنرمندانی چون پیترز، کلاس هیدا، رویش، کوتان و سورباران و در ادامه تصاویر مناظر هلندی ون گوین، کاپ، ون رویزدال و هوبما در پایان تصاویر خانگی ورمیر و دهوخ موضوع بحث خواهند بود.

عصر شکوه و تجملات پرزرق و برق که در هنر اروپا با نام روکوکو پیوند خورده به عنوان فصل پنجم، با معرفی آنتوان واتو آغازگر روکوکو در فرانسه آغاز شده و پس از او به معرفی بوشه و فراگونار و آثار تزئینی و تجملی آن دو پرداخته می‌شود. نقاشی های باشکوه تیه پولو و ساختمان ها و آبراهه های ونیزی کانالتو موضوع بعدی است و پس از آن آثار طنز هوگارت و نقاشی های طبیعت بی جان شاردن ارزیابی می‌شود و پس از نقاشی های استابز، لندسیر و بونر که اغلب بر روی موضوعات حیوانی تمرکز داشت در انتها به معرفی رینولدز، گینزبورو و کافمن و سبک آکادمیک ایشان پرداخته می‌شود.

فصل انقلاب ها نظر به دوران پرشور انقلاب ها در اروپا به هنر توجه کرده و بحث خود را با معرفی فرانسیسکو گویا آغاز می‌کند و در ادامه به ژاک لویی داوید نقاش نئوکلاسیسیست بزرگ فرانسوی و پس از آن آثار رمانتیسیستی خیالی بلیک، فیوزلی و پالمر می‌پردازد. نور و فضا در آثار ترنر، طبیعت گرایی کنستابل و همچنین مناظر گیرا و ترسناک فریدریش مورد ارزیابی قرار گرفته و پس از آن دو هنرمند ژاپنی به نام های هوکوسای و هیروشیگه معرفی می‌شوند. موضوع بعدی آثار پرتره و پیکرهای برهنه انگر و ویژه لوبران است و در ادامه درباره دولاکروا و ژریکو با آثار تاریخی و نمایشی خود و بعد از آن توجه به طبیعت در نقاشی های کورو و بودن بحث می‌شود. نو واقع گرایی کوربه و میله موضوع بعدی بوده و فصل حاضر با معرفی پیش رافائل گرایی و آثار روزتی، میلی، هانت و براون به پایان می‌رسد.

امپرسیونیسم و پسا امپرسیونیسم دو سبک متعاقب بودند که در قالب یک فصل مورد بررسی قرار خواهند گرفت. اولین هنرمندی که در این حوزه معرفی می‌شود ادوارد مانه فرانسوی بود و پس از آن به نقش نور در کارهای مونه و در ادامه نقاشی های رنوار و دگا پرداخته می‌شود. موضوعات زنانه هنرمندان زنی چون کست و موریزو بررسی شده و درباره نقش رنگ در نقاشی های پیسارو، سیسله و سورا اطلاعاتی ارائه می‌شود. توجه به سایه رنگ های ظریف ویسلر و گوئن جان و همچنین آثار واقع گرایانه هومر و ایکنز موضوع بعد بوده و پس از آن نگرش خاص ون گوگ و بدوی گرایی گوگن مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در ادامه تولوز لوترک و سیکرت و ترکیب بندی های خارج از مرکز‌ آنها معرفی می‌شود و با گذر از وحشت موجود در آثار مونش بر روی کارهای شهوانی کلیمت و شیله و در پایان نقاشی های بونار و ویار از صحنه های داخلی تمرکز می‌شود.

فصل شکستن مرزها، هنر مدرن را با معرفی سزان آغاز می‌کند و سپس به آثار فووها از جمله درن، دو ولامینک، دوفی و روئو و در ادامه، نقاشی های ماتیس می‌پردازد. آن گاه حول محور اکسپرسیونیسم آلمانی نولده و مودرزوهن بکر و سپس سبک کوبیسم پیکاسو، براک، گریس، لژه و آثار مودیلیانی تمرکز خواهد شد. درباره اورفیسم و آثار دلونه، شاگال و سوتین توضیح داده شده و متعاقب آن نوبت به معرفی فوتوریسم بوچونی، کارا، بالا و سورینی می‌رسد و همچنین درباره مارک، ماکه، کلی و کاندینسکی از گروه سوار آبی توضیح داده می‌شود. نئو پلاستیسیسم موندریان و سوپرماتیستم مالویچ و هنرمندان روس از قبیل پاپووا و لیسیتزکی بررسی شده و به آثار واقع گرایانه جادویی روسو خواهیم رسید. دکیریکو و موراندی ماوراء الطبیعه گرا و به دنبال آن فرا واقع گرایانی مانند دالی، ارنست، میرو و ماگریت معرفی شده و در بخش بعد بر عینیت گرایی جدید و دادائیسم گروس، دیکس و بکمن تمرکز می‌گردد. مورد بعدی آثار آمریکایی وود، وایث، هاپر و اوکیف بوده و سپس درباره کالو توضیح داده می‌شود. نویسنده در پایان این فصل به نقاشان سن آیوز یعنی نیکلسون، والیس، فراست، هیلتون و هرون اشاره خواهد کرد.

فصل پایانی به نقاشی در زمان حاضر توجه داشته و بحث را با معرفی پالاک، دکونینگ و گورکی و آثار اکسپرسیونیستی انتزاعی ایشان آغاز می‌کند و پس از آن آثار نقاشان میدان رنگ از قبیل موزرول، نیومن و روتکو و سپس مینیمالیست هایی چون فونتانا، استلا، رایمن و کلن را بررسی می‌کند. در ادامه پاپ آرت آمریکایی و هنرمندان شاخصی چون جانز، راشنبرگ، لیختنشتاین و وارهول و به موازات آن در بخش بعدی، پاپ آرت بریتانیایی و هنرمندانی چون همیلتون، بلیک، جونز، کاولفید، بوتی و هاکنی معرفی می‌شوند. هنر بصری یا آپ آرت موضوع بعدی بوده که با افرادی چون آلبرس، رایلی و وازارلی شناخته می‌شود. نئو اکسپرسیونیسم باسلیتز، کیفر، چیا، کلمنته، اشنیبل و گاستون به طور مختصر ارزیابی شده و سنت نقاشی های پیکروار انگلیسی هنرمندانی از قبیل بیکن، فروید و سویل مورد توجه قرار می‌گیرد. در ادامه بر روی آثار پیکروار و روایی اسپنسر، هاوسون، کمبل، بلنی، رگو، هاجکین، واین، جاف و دویگ تمرکز شده و در بخش بعدی به مجموعه ای از نقاشان پسا مدرن مانند پولک، ریشتر، کیپن برگر و ساسنل پرداخته می‌شود. معرفی دوما و تایمانس و آثار آن دو پایان بخش این فصل خواهد بود. در انتهای این اثر تاریخچه ای از تکنیک های نقاشی توسط لیبی انسون ارائه می‌شود.

ویژگی این کتاب برخورداری از حالت دائره المعارفی و در برگرفتن طیف گسترده ای از نقاشان و سبک ها و معرفی مختصر و مفید‌ آنها است. در واقع علاقه مندان به نقاشی با مطالعه اطلاعات اولیه ارائه شده درباره زندگی و کار بیش از دویست نقاش که بخش قابل توجهی از این افراد نقاشان زن هستند قادر به شناختن آن دسته از هنرمندانی خواهند شد که آشنایی با‌ آنها از هر علاقه مند به نقاشی انتظار می‌رود.

مترجم که به دلیل کاستی های حاکم بر شیوه جذب دانشجوی هنر و ظرفیت های محدود در نظام آموزشی در دهه 1380، از تحصیل در این حوزه بی بهره ماند و مجبور به سیری اجباری در عرصه آکادمیک سیاست شد، مایل است در پایان این پیشگفتار، ترجمه اثر حاضر را به عنوان نشانه احترام خود به تمام علاقه مندان به هنر به ویژه هنرهای زیبا تقدیم کند. امید آن می‌رود که اثر پیش رو قادر به جلب رضایت خواننده محترم و افزایش دانسته های وی در رابطه با تاریخ هنر نقاشی و زندگی نقاشان برجسته باشد.

- پیشگفتار مترجم    
- مقدمه        
- رنسانس ایتالیایی (1550 ـ 1250 م.)    
    جیوتو: فرسک های اولیه    
    دوچو، مارتینی و برادران لورنزتی: زیبایی تزئینی در سیه نا    
    مازاچو و فرا آنجلیکو: القاء وزن و حالت دادن    
    اوچلو، مانتنیا و دلا فرانچسکا: دورنما و کوتاه نمایی    
    بوتیچلی و لیپی: داستان و زیبایی    
    داوینچی: نابغه، طراح و مخترع رنسانس    
    میکلانژ: پیکرهای انسانی با فرم مجسمه ای    
    رافائل: زیبایی و هماهنگی کلاسیک    
    دا مسینا، بلینی و جورجونه: رنگ و نور ونیزی    
- رنسانس شمالی (1600 ـ 1400 م.)    
    ون آیک: وضوح و طبیعت گرایی    
    ون در ویدن، ون در گوس و گرونه والد: تمرکز بر دین    
    دورر: مشاهده و وسواس    
    کراناخ پدر و آلتدورفر: مناظر اولیه    
    بوش: تخیلات مبتکرانه    
    هولباین پسر و هیلیارد: پرتره های درباری و مینیاتور    
    بروگل پدر: نزدیک به زمین    
- دوره باروک (1700 ـ 1600 م.)    
    تیسین: قلم مو کاری های بیانگر و آزاد    
    تینتورتو و ورونزه: نمایش و کشمکش تشدید شده    
    پارمیجانینو و ال گرکو: اعوجاج فرم    
    کاراواجو و جنتیلسکی: نور و سایه نمایشی    
    روبنس: پیکرهای برهنه شهوانی    
    پوسن و لورن: نئوکلاسیسیسم فرانسوی    
    ون دایک، هالس و آنگویی سولا: تمرین خصوصیت و پرتره های سلطنتی    
    ولاسکز: همدردی با انسانیت    
    رامبرانت: بیان حقیقت درون    
    پیترز، کلاسز هیدا، رویش، کوتان و سورباران: نقاشی طبیعت بی جان    
    ون گوین، کاپ، ون رویزدال و هوبما: مناظر هلندی    
    ورمیر و دهوخ: حریم خانگی    
- عصر شکوه (1870 ـ 1700 م.)    
    واتو: روکوکوی فرانسوی    
    بوشه و فراگونار: لباس های چین دار و تجملات    
    تیه پولو و کانالتو: روش ونیزی    
    هوگارت: طنز اجتماعی    
    شاردن: سادگی و سکون    
    استابز، لندسیر و بونر: ترسیم حیوانات    
    رینولدز، گینزبورو و کافمن: هنر محاسبه دقیق    
- انقلاب ها (1900 ـ 1780 م.)    
    گویا: دهشت جنگ    
    داوید: رنگ های واضح    
    بلیک، فیوزلی و پالمر: رمانتیسیسم خیالی    
    ترنر: نور و فضا    
    کنستابل: طراح هایی از طبیعت    
    فریدریش: مناظر اسرار آمیز    
    هوکوسای و هیروشیگه: دیدهای شاعرانه    
    انگر و ویژه لوبران: پرتره ها و پیکرهای برهنه    
    دولاکروا و ژریکو: تاریخ و نمایش    
    کورو و بودن: مستقیم از طبیعت    
    کوربه و میله: نو واقع گرایی    
    روزتی، میلی، هانت و براون: پیش رافائل گرایان    
- امپرسیونیسم و پسا امپرسیونیسم (1900 ـ 1860 م.)    
    مانه: کار کردن آزادانه با رنگ    
    مونه: بازی نور    
    رنوار و دگا: ثبت لحظه    
    کست و موریزو: نگاه زنانه    
    پیسارو، سیسله و سورا: رنگ به مثابه فرم    
    ویسلر و جان: سایه رنگ های ظریف    
    هومر و ایکنز: واقع گرایی مردانه    
    ون گوگ: نگاه رنجور    
    گوگن: بدوی گرایی بیگانه    
    تولوز لوترک و سیکرت: خارج از مرکز    
    مونش: وحشت ناشیانه    
    بونار و ویار: فضاهای داخلی آرام    
- شکستن مرزها (1950 ـ 1900 م.)    
    سزان: هموار کردن راه    
    درن، دو ولامینک، دوفی و روئو: رنگ های وحشی    
    ماتیس: رنگ، خط و نقش مایه    
    نولده و مودرزوهن بکر: احساسات عمیق    
    پیکاسو: دلقک بازی    
    براک، گریس، لژه و مودیلیانی: در سه بعد    
    دلونه، شاگال و سوتین: از اورفیسم تا تغزل گرایی    
    بوچونی، کارا، بالا و سورینی: جنبشی جدید    
    مارک، ماکه، کلی و کاندینسکی: اکسپرسیونیسم اسرار آمیز    
    موندریان: به سمت انتزاع    
    مالویچ، پاپووا و لیسیتزکی: هندسه ناب    
    روسو: واقعیتی دیگر    
    دکیریکو و موراندی: نقاشی ماوراء الطبیعه    
    دالی، ارنست، میرو و ماگریت: رویاها و اتفاقات تصادفی    
    گروس، دیکس و بکمن: عواقب جنگ    
    وود، وایث، هاپر و اوکیف: نمای آمریکایی    
    کالو: تصاویر خود    
    نیکلسون، والیس، فراست، هیلتون و هرون: حرکتی دیگر    
- نقاشی در زمان حاضر (پس از 1960 م.)
    پالاک، دکونینگ و گورکی: فضای نقشه کشی    
    موزرول، نیومن و روتکو: گستره های رنگ    
    فونتانا، استلا، رایمن و کلن: همه یا هیچ    
    جانز، راشنبرگ، لیختنشتاین و وارهول: خط تولید    
    همیلتون، بلیک، جونز، کاولفید، بوتی و هاکنی: مردم پسند و سرزنده    
    آلبرس، رایلی و وازارلی: حقه های چشمی    
    باسلیتز، کیفر، چیا، کلمنته، اشنیبل و گاستون: دوره اغتشاش    
    بیکن، فروید و سویل: بدن فربه    
    اسپنسر، هاوسون، کمبل، بلنی، رگو، هاجکین، واین، جاف و دویگ: سنت روایی    
    پولک، ریشتر، کیپن برگر و ساسنل: موضوعات هویتی    
    دوما و تایمانس: دور تازه احساس ناراحتی    
- تاریخ تکنیک ها: لیبی انسون    

شناسنامه کتاب در سازمان اسناد کتابخانه ملی ایران

معرفی کتاب اصلی در سایت آمازون

خرید نسخه الکترونیک کتاب از فیدیبو

دانلود کنید